سمینار تولید هوای فشرده در صنایع دارویی

سمینار آموزشی “تولید و توزیع هوای فشرده در صنایع دارویی” توسط مرکز آموزش هوایار برگزار گردید.

مقدمه

در یک کارخانه داروسازی، تجهیزات و ابزارآلات متعددی مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. به‌عنوان مثال از سانتریفیوژ برای جداسازی مایعات از جامدات و همچنین برای جداسازی مایعات با چگالی متفاوت از یکدیگر استفاده می‌‌شود. یا برج‌های خنک‌کننده در متراکم کردن بخار و سردکردن مایعات کاربرد دارند. هر ابزار استفاده‌شده در صنعت داروسازی، حداقل در یکی از قسمت‌های کارخانه نقش کلیدی دارد. برخی ابزارآلات نیز در چندین بخش از یک کارخانه استفاده می‌‌شوند. هوای فشرده، یکی از مهم‌ترین این موارد در کارخانجات داروسازی می‌‌‌باشد.

در واقع از این هوا در جای جای یک کارخانه داروسازی استفاده می‌‌‌شود. به عنوان مثال در فرآیند قرص‌سازی، تمیز کردن و خشک کردن محصولات، بسته‌‌بندی محصولات و در اتاق تمیز (Clean Room) از آن استفاده می‌‌‌گردد. این هوا که باید تمیز، خشک و بدون روغن باشد، توسط دستگاه‌های مخصوصی تولید و در اختیار فرآیندهای صنعتی داروسازی قرار می‌‌­گیرد.

مراحل تولید هوای فشرده در صنایع دارویی

در تهیه و تولید این هوا، کمپرسور اسکرو (Screw Compressor) نقش دارد. این دستگاه انرژی الکتریکی را به انرژی پتانسیل ذخیره‌شده در هوا تبدیل می‌‌کند. این فرآیند، هوای خارج پس از فیلتر شدن وارد دستگاه می‌‌‌گردد. سپس در بخش ابتدایی دستگاه تحت فشار قرار می‌‌‌گیرد. این فشار موجب بالا رفتن دمای هوا می‌‌‌شود.

در سایر دستگاه‌‌های کمپرسور هوا، روغن موجود، گرمای به وجود‌آمده را جذب و دمای هوا را کاهش می‌‌‌دهد. اما برای صنعت داروسازی، هوای فشرده مورد استفاده باید عاری از روغن باشد. به همی‌ن خاطر، هوا با دمای بالا وارد بخش بعدی می‌‌گردد. در این بخش که Intercooler نام دارد، خنک‌سازی هوا صورت می‌گیرد و دمای هوا پایین می‌‌‌آید. پایین‌آمدن دما، به خودی خود، منجر به فشرده‌‌سازی بیشتر هوا می‌‌‌گردد. البته این اتفاق باعث تولید قطراتی در هوای موجود می‌شود. هرچند این قطرات در بخش بعدی از هوا حذف خواهند شد.

در بخش سوم دستگاه، باز هم هوا فشرده‌تر می‌گردد که مانند مرحله اول، این فشرده‌سازی موجب افزایش دمای هوا می‌گردد. After cooler در این‌جا نقش خنک‌سازی مجدد هوا را بر عهده دارد. در همین بخش، قسمتی به نام تله آبگیر وجود دارد که قطرات تشکیل‌شده ناشی از خنکسازی را از هوا حذف میکند. در نهایت هوای فشرده‌شده مدنظر ما، از قسمت تخلیه دستگاه خارج می‌گردد.

هوای فشرده در داروسازی

هوای فشرده تولیدی توسط دستگاه، در بیشتر قسمت‌های صنعت دارو مورد استفاده می باشد. مثلاً برای ساخت قرص و کپسول، مخلوط کردن پودر، فشرده‌سازی آن و حتی پوشش‌دهی (Coating) استفاده می‌شود.

از دیگر کاربردهای آن می‌توان به تمیز کردن اشاره کرد. در صنعت داروسازی، تمیز بودن سطوح و دستگاه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین خاطر یک از مهمترین استفاده های هوای فشرده، برای تمیز کردن شیشه‌ها، ویال‌ها و آمپول‌ها می باشد.

در دستگاه‌ها و سیستم‌های بسته‌بندی محصولات نیز، با ایجاد یک اتمسفر غنی از هوای فشرده خشک، به حفظ کیفیت بسته‌بندی و داروی موجود در آن کمک می‌گردد. هوای مورد استفاده، تمیز و خشک است. به همین دلیل این هوا می‌تواند به رطوبت‌زدایی از محصولات کمک شایانی کند.

اتاق‌های تمیز (Clean room) نیز از هوای  فشرده‌ شده‌ بی‌بهره نیستند. همانطور که می‌دانیم، اتاق تمیز فضایی محصور است که در آن ذرات مضر نظیر آلاینده‌ها و میکروب‌های موجود در هوا بسیار کنترل‌شده و اندک هستند. اتاق‌‌های تمیز دارای کلاس‌های مختلفی هستند. هوای فشرده‌شده، در تمامی این کلاس‌ها کاربرد دارد. به عنوان مثال، می‌‌تواند نقش حامل انرژی را در موتورها و پمپ‌ها ایفا کند.

اهداف و محتوای سمینار تولید هوای فشرده در صنایع دارویی

با توجه به اهمیت کیفیت هوا و سیستم تولید و توزیع هوای فشرده در صنایع دارویی، شرکت دانش بنیان هوایار اقدام به برگزاری سمینار تخصصی آموزشی رایگان “سیستم تولید هوای فشرده در صنایع دارویی” در تاریخ 5 دی ماه 1402 نمود. این سمینار با حضور مدرس سرکار خانم دکتر معصومه کنعانی (رییس اسبق اداره بازرسی فنی سازمان غذا و دارو) و نمایندگان بیش از 90 شرکت دارویی کشور، به مدت یک روز در تهران و محل هتل المپیک برگزار گردید. سرفصل‌های آموزشی این سمینا ب شرح ذیل می باشد:

• Regulations, Standards and Codes
• User Requirements for a Compressed Air Systems
• Design of Generation of Compressed Air Systems
• Equipment Selection
• Compressors
• Air Treatment
• Dryers
• Compressed Air Filters) Gas Filtration for Sterile Applications (
• Air Receivers
• Traps and Drains
• Designing for Redundancy
• Design of Distribution Systems
• Compressed Air Controls (Pollution – oil, water, particles, bio burden)
• Compressed Air Monitoring of the System (Leakage tests, Filter integrity tests, Pressure control)
• Maintenance and calibration of the system
• Quality Risk Management) Critical Process Parameter, Critical Quality Attribute)
• Engineering Turnover Package
• Commissioning
• Qualification